Anababa | Expertise voor Ouders

© Copyright Applinet Bron: https://www.anababa.nl

Opvoedingsstijlen

Er zijn grofweg 4 stijlen van opvoeden: autoritair, toegeeflijk, democratisch en verwaarlozend. Welke opvoedingsstijl heb jij?

Vier opvoedingsstijlen

Ouders hebben allemaal hun eigen aanpak als het om opvoeden gaat. Ze hebben allemaal hun eigen manieren en gewoonten. Grofweg kun je de verschillende manieren van opvoeden verdelen in 4 categorieën.

Opvoedingsstijl 1: Autoritair

Een autoritaire opvoedingsstijl kenmerkt zich door veel regels. De ouder is de baas en het kind moet gehoorzamen. Houdt het kind zich niet aan de regels? Dan krijgt hij straf. Autoritaire ouders leggen de regels niet uit en geven geen ruimte voor discussie.

Voordelen

Een kind weet heel precies wat zijn ouders van hem verwachten. Zijn ouders zijn overduidelijk de baas en bepalen wat er gebeurt. Sommige kinderen kunnen (tijdelijk) baat hebben bij een autoritaire opvoeding.

Nadelen

Een kind kan angstig en volgzaam worden door een autoritaire opvoeding. Of juist opstandig en agressief. In ieder geval ontwikkelt een kind weinig zelfvertrouwen en weinig zelfstandigheid. Hij leert niet om zelf te beredeneren waarom hij iets wil en kan moeilijk beslissingen voor zichzelf nemen. Deze dwingende manier van opvoeden kan voor veel strijd zorgen. Als het kind groter wordt, gaat hij zich steeds meer onttrekken aan zijn ouders.

Opvoedingsstijl 2: Toegeeflijk (ook wel permissief)

Toegeeflijke ouders hebben veel aandacht voor de wensen en behoeften van hun kind. Ze geven hun kind bijna altijd zijn zin. In feite is het kind de baas en er worden weinig eisen aan hem gesteld. Ouders die deze stijl hanteren, nemen hun kind wel serieus maar zichzelf (of in ieder geval hun eigen regels) niet.

Voordelen

Bij deze manier van opvoeden zijn ouder en kind gelijkwaardig. Er doen zich weinig conflicten voor: het kind mag (bijna) alles.

Nadelen

Een kind van permissieve ouders wordt verwend en leert geen grenzen kennen. Hij krijgt weinig feedback, wordt gemakzuchtig en leert niet om rekening te houden met anderen. Bovendien leert hij niet om met zijn emoties om te gaan en om zichzelf te beheersen: hij kan verdrietig, impulsief en agressief worden. Als het kind naar de puberteit gaat, kunnen de opvoeders hun invloed verliezen.

Opvoedingsstijl 3: Democratisch (ook wel autoritatief)

Ouders die regels stellen en tegelijkertijd oog hebben voor de wensen en behoeften van hun kind zijn democratische of autoritatieve opvoeders. Zij geven leiding met liefde, houden rekening met de ontwikkeling van hun kind en overleggen met hun kind. De regels die ze stellen onderbouwen ze met argumenten. Het kind wordt gesteund en aangemoedigd.

'Geef je kind liefde, zonder alles te accepteren. En wees ervan overtuigd dat een begrenzing niet altijd een beperking is,' zegt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont in ons interview met hem.

Voordelen

Deze manier van opvoeden stimuleert het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid van het kind. Het kind wordt als persoon gerespecteerd en zijn ontwikkeling wordt gevolgd. Er is wederzijdse openheid tussen kind en opvoeder. Kinderen die op deze manier worden opgevoed, zijn vaak opgewekter en doen het iets beter op school. Ze hebben minder gedragsproblemen en zijn weerbaarder tegen de negatieve invloed van sommige leeftijdsgenoten.

Nadelen

De democratische opvoedingsstijl kost het meeste tijd en energie van alle opvoedingsstijlen. Het kind zal de ouder niet blindelings gehoorzamen; hij wil argumenten horen. Daarover in gesprek gaan kost tijd en geduld. Ouders en kind moeten accepteren dat hun meningen niet altijd overeenkomen. Het gevaar is dat een kind te vrij en te mondig wordt. En dat ouders maar blijven praten en argumenteren in plaats van grenzen te handhaven.

Opvoedingsstijl 4: Verwaarlozend

Er zijn ook opvoeders die hun kind verwaarlozen. Zij stellen weinig regels, maar bieden ook weinig geborgenheid, steun, veiligheid en betrokkenheid. Het kind wordt aan zijn lot overgelaten: hij mag het allemaal zelf uitzoeken.

Voordelen

Weinig of geen aandacht besteden aan een kind is gemakkelijk. Een ouder als deze heeft alle tijd voor zichzelf of zijn werk.

Nadelen

Van een verwaarlozende opvoeder leert een kind niets: hij leert niet wat verstandig is, of eerlijk. Daardoor loopt een kind van zo’n ouder eerder het risico om met verkeerde vriendjes in aanraking te komen. In ieder geval voelt een kind dat op deze manier wordt opgevoed zich eenzaam, in de steek gelaten en niet geliefd.

Welke opvoedstijl is de beste?

Welke opvoedingsstijl past het beste bij jou en bij je kind? Daarbij spelen verschillende factoren een rol:

Bronnen

  • Opvoeden, geniet ervan! De meest gestelde vragen aan de opvoeddesk van baby tot en met puber. Emmeliek Boost (2006) Uitgeverij Lifetime (Kosmos Z&K), Utrecht.
  • Liefde en leiding. Vier verschillende opvoedstijlen (Janneke Wubs) is een hoofdstuk uit de Opvoedingscanon van René Diekstra en Malou van Hintum (red.) Uitgeverij Bert Bakker, 2010.
  • Adviseur bij het schrijven van dit artikel was orthopedagoog en kindercoach Jolanda Tettero.

Auteur: MP. © Copyright Applinet 2009-heden.